Studentenvakbond AKKU heeft een brandbrief geschreven over de situatie rondom actieve studenten aan de Radboud Universiteit, gericht aan het College van Bestuur van de RU. Deze brief is ondertekend door de besturen van meer dan 50 studentenorganisaties, door meerdere Facultaire Studentenraden en door een aantal (oud-) USR-leden. Hieronder is de volledige brief en de lijst met ondergetekenden terug te lezen.
Nijmegen, 30 maart 2023
Beste College van bestuur van de Radboud Universiteit,
Studentenorganisaties zijn essentieel voor het studentenleven. De organisaties helpen studenten zich verbonden te voelen met hun universiteit en elkaar. Ze vormen een gemeenschap waar studenten samenkomen, elkaar leren kennen en hun interesses kunnen delen. Hierdoor wordt sport, cultuur, gezelligheid en activisme op Campus Heijendaal en in de rest van Nijmegen mogelijk. Bij deze organisaties worden niet alleen vriendschappen gesloten, studenten ontwikkelen er ook belangrijke sociale vaardigheden zoals samenwerking, communicatie en leiderschap. Deze vaardigheden zijn niet alleen belangrijk voor hun academische carrière, maar ook voor hun toekomstige professionele leven. Daarnaast hebben studentenorganisaties als de medezeggenschap, studentenkrant of studentenvakbond met hun unieke bezigheden een onmisbare functie op de universiteit.
Kortom, studentenverenigingen spelen een belangrijke rol binnen het studentenleven op de Radboud Universiteit. Zonder de inzet van de actieve studenten zou dit allemaal niet mogelijk zijn. Actieve studenten zijn dus essentieel voor het studentenleven, maar ook voor de universiteit zelf, want wie wil er nou studeren aan een universiteit zonder studenten- en studieverenigingen, medezeggenschap of sportverenigingen?
Urgente problemen
Het actieve studentenleven in Nijmegen bevindt zich echter in zwaar weer. Er zijn te weinig studenten die actief willen worden bij een organisatie. Dit heeft ertoe geleid dat veel studentenorganisaties de afgelopen jaren niet met een volledig bestuur hebben kunnen aantreden. Sommige taken en werkzaamheden blijven hierdoor noodgedwongen liggen, met als direct gevolg de verloedering van het Nijmeegse studentenleven. De studentenorganisaties kunnen namelijk niet functioneren zoals bedoeld en lopen in sommige gevallen zelfs het gevaar om helemaal niet meer voort te kunnen bestaan.
Voor de medezeggenschap gelden deze problemen minstens zo erg. Het is haast onmogelijk om mensen te vinden die zichzelf kunnen inzetten voor de medezeggenschap. De medezeggenschapsorganen op universitair, facultair en opleidingsniveau zijn essentieel voor studentendemocratie en daarmee voor de legitimiteit van de beslissingen van de universiteit. Gebrekkig functionerende of afwezige medezeggenschapsraden zijn niet alleen voor studenten, maar ook voor de universiteit een groot probleem.
De studenten die op dit moment wel actief zijn, ondervinden de problemen van het huidige systeem van actief studentschap aan den lijve. De kosten die je als student maakt, zorgen ervoor dat veel actieve studenten zich compleet overwerken om het angstvallige toekomstbeeld van studievertraging te voorkomen. Dit betekent namelijk niet alleen een jaar langer collegegeld, maar ook de in prijs gestegen huur en boodschappen moeten betalen. Voor sommige actieve studenten is de directe financiële druk zelfs zo hoog dat ze hun bestuursfunctie niet alleen met een studie maar ook met een bijbaan moeten combineren om het einde van de maand te halen. Deze factoren leveren veel meer stress op dan ooit de bedoeling kan zijn, waarmee de huidige actieve student zowel een financiële als een mentale druk ervaart.
Systematische gebreken
De problemen zijn ontstaan doordat de voordelen van het aangaan van een bestuursjaar voor velen niet meer opwegen tegen de nadelen. De financiële druk die een bestuursjaar meebrengt speelt hier een hele grote rol in. Deze druk wordt veroorzaakt door het gebrek aan adequate financiering voor studentbestuurders door de universiteit. Op dit moment is er sprake van een vergoeding voor de studievertraging die je oploopt (€308 per bestuursmaand). Dit bedrag is de afgelopen jaren nauwelijks gecorrigeerd voor inflatie. Daarnaast is het bedrag überhaupt niet hoog genoeg als daadwerkelijke compensatie voor al het werk dat wordt uitgevoerd door studentbestuurders, laat staan om ermee rond te komen. Ten slotte is aan de RU een collegegeldvrij bestuursjaar niet mogelijk, hoewel de meeste andere Nederlandse universiteiten dat wel aanbieden. Deze regeling kan voor een verlichting van financiële problemen zorgen, helemaal in het geval van niet EER-studenten.
Een bestuursjaar kan een enorme mentale last veroorzaken. Over het algemeen is het al slecht gesteld met mentaal welzijn onder studenten. Studenten kampen met stress, angst en een torenhoge prestatiedruk. Een onderwijsinstelling heeft niet op alle factoren die hiervoor zorgen invloed, maar kan studenten door beleid en maatregelen wel ondersteuning bieden. Vanwege de geringe financiële compensatie zijn veel actieve studenten genoodzaakt om naast hun studie en medezeggenschaps- of bestuursjaar ook nog een baan te nemen om rond te komen. Een burn-out ligt daarmee voor deze actieve studenten op de loer.
Het is niet zo dat de universiteit niets doet voor de actieve studenten. Zo is er de ‘Week van de actieve student’ en organiseert SLIM een aantal workshops. Hierbij wordt echter vaak geen rekening gehouden met de behoefte van studenten. Kijk alleen al naar de timing van de ‘Week van de actieve student’, die tijdens de tentamenperiode plaatsvindt. Ook sluit de inhoud van de workshops niet altijd aan op de behoefte van de studentbestuurders en is er ruimte voor verbetering in de communicatie erover. Met andere woorden, wat de universiteit wel aanbiedt sluit niet aan bij wat nodig is.
Onze toekomstvisie
De uitermate grote rol die het financiële aspect speelt in de problemen voor studentbestuurders leidt ertoe dat de oplossing voor deze problemen dan ook voor een groot deel op financieel vlak gevonden moet worden. Het feit dat de bestuursmaanden nauwelijks voor inflatie zijn gecorrigeerd is natuurlijk al waanzinnig, als wordt bedacht hoeveel de kosten van een student in de afgelopen jaren zijn gestegen. Enkel een correctie voor inflatie zal niet voldoende zijn. De universiteit moet samen met (actieve) studenten tot een nieuwe adequaat bedrag komen. De nieuwe hoogte van dit bedrag moet ertoe leiden dat een jaar als studentenbestuurder weer haalbaar en aangenaam zal zijn.
Buiten een substantiële verhoging van de vergoeding voor bestuursmaanden, zou het aan de Radboud Universiteit ook mogelijk moeten zijn om een collegegeldvrij bestuursjaar te doen in combinatie met het ontvangen van bestuursmaanden. Aan andere Nederlandse universiteiten, zoals de universiteiten van Amsterdam, Utrecht, Leiden en Groningen, is deze constructie al mogelijk. Door dit toe te staan voor studentbestuurders aan de RU kunnen deze bestuurders zich volledig richten op hun bestuursjaar, wat hun eigen mentale welzijn en het functioneren van hun studentenorganisatie ten goede komt.
De universiteit kan meer doen voor de mentale toestand van de actieve student. Via een nieuwe afdeling bij student support die zich specifiek bezighoudt met de problemen van actieve studenten kan dit mogelijk worden gemaakt. Deze afdeling kan ondersteuning bieden aan actieve studenten in het plannen van studie, bestuur, werk en sociaal leven, door voorzieningen te leveren zoals gespecialiseerde begeleiders, psychologen en burn-outcoaches. Zij hebben specifiek oog voor de gevaren en problemen waar actieve studenten tegenaan lopen.
Ten slotte kan een orgaan zoals SLIM zeker nuttig zijn bij het ondersteunen en het ontwikkelen van actieve studenten. Het is hiervoor wel essentieel dat er wordt ingespeeld op de vraag en behoefte van de actieve student. Hiervoor moet vaker aan studentbestuurders gevraagd worden waar zij baat bij zouden hebben. Ook de communicatie over de mogelijkheden en activiteiten zelf moet beter worden georganiseerd.
Om de waardevolle actieve-studentencultuur aan de Radboud Universiteit in stand te houden, is actie noodzakelijk. De financiële en mentale druk die op studentbestuurders ligt is te hoog geworden en het vinden van nieuwe besturen om organisaties draaiende te houden lijkt nog nooit zo moeilijk geweest. Deze problemen zijn ontstaan door een gebrek aan financiële en mentale ondersteuning vanuit de universiteit en ze vereisen een oplossing. Zonder oplossing komt het voortbestaan van veel studentenorganisaties in gevaar, en daarmee de bruisende studentencultuur, die de ziel vormt van de Radboud Universiteit. Daarom roepen wij, alle onderstaande studentenorganisaties, het College van Bestuur van de Radboud Universiteit op om in actie te komen en samen met ons deze problemen op te lossen.
Zonder actieve studenten geen Radboud Universiteit.